Το Κλουβί Με τις Τρελές
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Ταίναρον, Leena Krohn

Go down

Ταίναρον, Leena Krohn Empty Ταίναρον, Leena Krohn

Post by Νικολέτα Μποντιόλη Tue 06 Mar 2018, 3:58 am

Leena Krohn
Μαρία Μαρτζούκου (μετάφραση)
σελ. 288
εκδ. Καστανιώτης 2017
ISBN13 9789600362879

Ταίναρον, Leena Krohn 36558210

Hämä-hämähäkki kiipes langalle.
Tuli sade rankka, hämähäkin vei.


Όσο περισσότερο πλησιάζω κάτι συγκεκριμένο μέσα στο κείμενο, τόσα περισσότερο εκείνο απομακρύνεται. Τα υπόλοιπα ωστόσο - το γενικότερο περίγραμμα - υποθέτω πως μπορώ να τα συμπληρώσω με τη δική μου φαντασία. Αλλά για να βάλω τις σκέψεις μου σε τάξη, ας αρχίσω από την αρχή, γιατί έτσι μπορεί κάποια στιγμή να φτάσω και στο τέλος.

Ποιά είναι η συγγραφέας:

Γεννήθηκε το 1947 στο Ελσίνκι. Ο πατέρας της, ο Alf Krohn, ήταν δημοσιογράφος, κριτικός τέχνης και αρχισυντάκτης του περιοδικού Taide, η αδερφή της, η Inari Krohn, είναι ζωγράφος και έχει εικονογραφήσει τα περισσότερα από τα βιβλία της - ανάμεσα σε αυτά και το Ταίναρον. Κι άλλα μέλη της οικογένειά της ασχολούνται με τη συγγραφή (Aarni Krohn και Tiina Krohn) ή με την ηθοποιία (Heidi Krohn). Οι παππούδες της, από την πλευρά του πατέρα της, ασχολούνταν με τη θεοσοφία γεγονός που την επηρέασε. Ως σημεία αναφοράς επίσης, θεωρεί κάποια κλασικά έργα της φινλανδικής γραμματείας, όπως το έπος Kalevala (που συνοψίζει πολλούς μύθους και θρύλους της πατρίδας της) καθώς και τον ποιητή Eino Leino, το έργο του οποίου δηλώνει πως την έχει εμπνεύσει σε μεγάλο βαθμό.

Σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστημίο του Ελσίνκι και ασχολήθηκε επίσης με αντικείμενα όπως η φινλανδική λογοτεχνία και η ιστορία της τέχνης. Από το 1972 έως το 1981 εργάστηκε ως βιβλιοθηκονόμος στο τμήμα Φινλανδικής Λογοτεχνίας του πανεπιστημίου του Ελσίνκι.

To 1970 έγραψε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο Vihreä vallankumous (Πράσινη επανάσταση), μια ιστορία για παιδιά, εικονογραφημένη από την αδερφή της, με οικολογικό περιεχόμενο. Από τότε έως σήμερα έχει γράψει πάνω από τριάντα βιβλία για παιδιά αλλά κυρίως για ενήλικες.

Βραβεία - διακρίσεις:

Στα 1997 βραβεύτηκε με το μετάλλιο Pro - Finlandia (Pro Finlandia Medal of the Order of the Lion of Finland) αλλά το επέστρεψε την επόμενη χρονιά σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη βράβευση ενός Ινδονήσιου υπουργού γεωργίας από τον πρόεδρο της φινλανδικής δημοκρατίας Martti Ahtisaari (για τον οποίο υπουργό, είχαν διατυπωθεί κατηγορίες πως είχε αναδιανείμει χρήματα που προορίζονταν για την αναδάσωση αποψιλωμένων εκτάσεων προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς, προκαλώντας διαμαρτυρίες από διάφορες οικολογικές οργανώσεις ανά τον κόσμο). Έχει ωστόσο αποδεχτεί διάφορες άλλες τιμητικές διακρίσεις όπως το βραβείο Finlandia για τη λογοτεχνία (Finlandia Prize for literature) στα 1992, το βραβείο Aleksis Kivi για το σύνολο του έργου της στα 2013, το βραβείο Eino Leino στα 2017 κτλ. Το Ταίναρον ήταν υποψήφιο για το World Fantasy Award στα 2005.

Πηγές:

https://electricliterature.com/metamo...

https://fi.wikipedia.org/wiki/Leena_K...

https://www.newyorker.com/books/page-...

Το Ταίναρον:

Η συγκεκριμένη έκδοση περιλαμβάνει το Ταίναρον (Tainaron: Postia toisesta kaupungista - Ταίναρον: Γράμματα από μια άλλη πόλη) μια συλλογή 30 αποσπασματικών επιστολών που αφορούν έναν τόπο όπου κατοικείται από ένα πλήθος έλλογων εντόμων, δημοσιευμένη για πρώτη φορά στα 1985 (αναθεωρημένη επανέκδοση στα 2006) και ένα άλλο έργο με τίτλο Hotel Sapiens δημοσιευμένο στα 2013. Αυτό το δεύτερο, σκοπεύω να το διαβάσω κάποια άλλη στιγμή, στο μέλλον, οπότε θα ασχοληθώ με εκείνο σε άλλη, ξεχωριστή κριτική.

Για το Ταίναρον η ίδια η συγγραφέας αναφέρει σε μια συνέντευξή της:

"Έφτασα κάποια στιγμή στο σημείο που συνειδητοποίησα πως ως συγγραφέας είχα φτάσει σε ένα αδιεξοδο. Έγραφα απρόσωπα. Έγραφα άσχημα. Έπρεπε να βρω έναν τρόπο για να ξεφύγω από αυτήν την κατάσταση κι αυτή η διαδικασία ήταν ιδιαίτερα χρονοβόρα και εξαντλητική. Δεν ήταν απλώς το ζήτημα του να αλλάξω κάπως τον τρόπο γραφής μου. Έπρεπε να αλλάξω τον ίδιο μου τον εαυτό - σχεδόν με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνουν οι μεταμορφώσεις των εντόμων στο Ταίναρον. Εκείνη την εποχή είχα επίσης να αντιμετωπίσω κι άλλα σημαντικά θέματα: Εργαζόμουν και πάνω από όλα ήμουν μια ανύπαντρη μητέρα που έπρεπε να φροντίσει το παιδί της.

Η επιστολή είναι η αρχαιότερη μορφή λογοτεχνίας, η επιστολική φόρμα του Ταίναρον προέκυψε στα ξαφνικά ως κάτι το αυτονόητο. Αρχικά είχα γράψει ένα μικρό εντομολογικό μυθιστόρημα (πλέον έχω χάσει το αρχικό κείμενο) και το όνομα του τόπου, που σχετίζεται με την ελληνική μυθολογία, απλώς έτυχε να μου κεντρίσει το ενδιαφέρον. Το β' πρόσωπο (εσύ) στο οποίο απευθύνονται τα γράμματα και το οποίο ποτέ δεν απαντάει, δεν είναι απλώς ένας αγαπημένος, αλλά το ανώνυμο και φευγαλέο αντικείμενο του ανθρώπινου πόθου. Αυτός ή αυτή είναι σαν τους νεκρούς ή σαν τους θεούς".

Πηγή:
http://www.booksfromfinland.fi/1999/0...

Η άποψή μου για το Ταίναρον:

Δεν μου άγγιξε την καρδιά.

Θεωρώ πως οι ιστορίες του Bruno Schulz ή της Gisèle Prassinos, για να μιλήσω με παραδείγματα, καταφέρνουν καλύτερα να χτίσουν εκείνα τα αλλόκοτα σουρεαλιστικά σύμπαντα μέσα στα οποία αγαπώ να ταξιδεύω, κάποιες φορές. Ο κόσμος της Leena Krohn είναι ωραίος. Αλλά είναι υπερβολικά αχνός. Κρυμμένος μέσα από ένα σύννεφο που θολώνει τις εικόνες. Είναι "βροχερός" άνθρωπος η Krohn, ακόμα κι όταν μιλάει για καλοκαίρια φαίνεται πως κουβαλάει μέσα της ένα φθινόπωρο. Μου αρέσουν οι "ηλιόλουστοι" συγγραφείς ή οι τελείως "νυχτερινοί" - εκείνοι όμως που το βαθύ τους σκοτάδι το φωτίζουν αστέρια. Ή ένα φεγγάρι. Το λυκόφως συνιστά μια μεταβατική κατάσταση πάνω στην οποία η συγγραφέας εμμένει υπέρ το δέον. Έτσι ακόμα και οι πιο φωτεινές και χρωματιστές της εικόνες καταλήγουν στο τέλος να μοιάζουν ξεφτισμένες...

Έτσι οι ιστορίες της, με αυτήν τη μελαγχολία, την αγωνία που οδηγεί σε μια κατατονική παραίτηση, τις αναπάντητες ερωτήσεις πως καταλήγουν σε ένα απλό ανασήκωμα των ώμων, την περιέργεια που καταπνίγεται από φόβο μήπως γίνει αδιακρισία, τη βασανιστική προσκόλληση σε ένα παρελθόν που γεννά θλιβερά αισθήματα μοναξιάς και απώλειας, την αυτοσυγκράτηση και τον αυτοέλεγχο που δεν χάνονται ούτε για μια στιγμή... μου δημιουργούν ένα αίσθημα αποξένωσης.

Πρόκειται για ιστορίες που συχνά δεν έχουν τέλος, που κόβονται απότομα, σαν μισοτελειωμένες κουβέντες και σκέψεις. Η μεταφράστρια η Μαρία Μαρτζούκου (έχει μεταφράσει εκτός των άλλων και το Kalevala στα ελληνικά) επιλέγει να αποδίδει το φύλο του κεντρικού προσώπου άλλοτε ως αρσενικό κι άλλοτε ως θηλυκό (σελ. 36: είστε ακόμα νέα, σελ. 80: φίλε μου ακριβέ, σελ. 87: ένιωσα σαν ηλίθια, σελ. 90: δεν έγινα σοφότερος, σελ. 92: εδώ είμαι απελπιστικά ξένη).

Έχουμε έναν άνθρωπο που εξερευνά την πολιτεία των εντόμων. Ένα σκαθάρι είναι ο ξεναγός του. Κάποτε έφτασε σε αυτόν τον τόπο με ένα σκοπό: "Είχα τους λόγους μου που ήρθα στο Ταίναρο, και είναι σοβαροί, όμως τους έχω ήδη ξεχάσει" (σελ. 125). Αυτός ο άνθρωπος προσπαθεί μάταια να καταλάβει τους κατοίκους: "Αυτοί οι Ταιναριώτες! Δεν θα τους καταλάβω ποτέ. Αρχίζω να κουράζομαι, πολύ έμεινα, και τώρα είμαι κουρασμένη" (σελ. 131).

Μέσα στη μυστηριώδη και αινιγματική πολιτεία, η οποία όπως και οι κάτοικοί της, μεταμορφώνεται και αλλάζει συνεχώς, με τα μουσεία, τα παλάτια, τους κήπους, τους θορυβώδεις δρόμους, τις βιομηχανικές ζώνες, το λιμάνι και τις αμμώδεις παραλίες, τις γειτονιές και τα ανθισμένα λιβάδια, υπάρχει μια ασταμάτητη δραστηριότητα, ως τη στιγμή που θα έρθει ο χειμώνας. Εκεί ο χρόνος σταματάει και τα πλάσματα πέφτουν σε νάρκη προκειμένου να ξυπνήσουν την ερχόμενη άνοιξη ή και να μην ξυπνήσουν ποτέ:

"Αυτό το κινούμενο δάσος από κεραίες και δαγκανότριχες στον δρόμο κατά τις ώρες αιχμής είναι παράξενο θέαμα για έναν ξένο, αλλά το πιο δύσκολο είναι να συνηθίσει ένα άλλο φαινόμενο που σφραγίζει τη ζωή της συντριπτικής πλειοψηφίας των ντόπιων. Αυτό το φαινόμενο είναι μια παραμόρφωση κι εμένα μου φαίνεται τόσο παράξενο, ώστε νιώθω άβολα ακόμα και που το σκέφτομαι. Βλέπεις, οι ντόπιοι ζουν δύο ή και περισσότερες συνεχείς ζωές που μπορεί να διαφέρουν εντελώς η μία από την άλλη, αν και η επόμενη είναι η συνέχεια της προηγούμενης με έναν τρόπο που δεν μπορώ να τον διανοηθώ.

Κι εμείς αλλάζουμε, αλλά σιγά σιγά. 'Εχουμε συνηθίσει σε κάποια συγκεκριμένη σταθερότητα και οι περισσότεροι έχουμε λίγο πολύ μια σταθερή ταυτότητα. Εδώ είναι διαφορετικά. Για μένα παραμένει μυστήριο η σύνδεση που υπάρχει ανάμεσα σε δύο διαφορετικές ζωές. Πώς ένα άτομο που αλλάζει τόσο απόλυτα μπορεί να ισχυριστεί πως παραμένει το ίδιο; Πώς μπορεί να συνεχίσει; Πώς μπορεί να θυμάται;

Εδώ μπορεί να συναντήσεις κάποιον άγνωστο που σε πλησιάζει σαν να γνωριζόσαστε κι αρχίζει να θυμάται ένα γεγονός που υποτίθεται ότι έχετε ζήσει μαζί. Κι όταν ρωτάς: - Πότε; γελάει και απαντάει: - Τότε που ήμουν άλλος". (σελ. 41)

Εμβόλιμα μέσα στην κεντρική διήγηση, περιγράφονται αναμνήσεις του αφηγητή από το παρελθόν του. Σκέψεις και περιστατικά από περασμένες εποχές, συχνά από την παιδική του ηλικία ή γεγονότα που αφορούν στη σχέση του με τον παραλήπτη της αλληλογραφίας. Ο οποίος παραλήπτης δεν απαντά ποτέ:

"Δεν απαντάς. Κι αυτό δεν φεύγει από το μυαλό μου. Οι λόγοι γι' αυτή τη σιωπή ίσως είναι ανεξάρτητοι από σένα ή μπορεί και να μην είναι. Εγώ όμως θα συνεχίσω να σου γράφω - επιτρέπω στον εαυτό μου αυτή την ελευθερία - και πιστεύω, εμπιστεύομαι - εντάξει ως εδώ!" (σελ. 49)

Υπάρχουν ωστόσο μέσα στο έργο και στιγμές όπου την αβεβαιότητα και τα μισόλογα, διαδέχονται φωτεινά διαλείμματα αισιοδοξίας. Μικρά αποσπάσματα που καταφέρνουν, έστω και συνθηματικά, συντομογραφικά, να προκαλέσουν θετικά συναισθήματα:

"Αχ έχω κάτι πιο ευρύχωρο από τη στέπα, από τον ωκεανό. Δεν ξέρω πού να το βάλω, μπροστά σε ποιον να το αφήσω. Δεν μπορώ να το δείξω, δεν μπορώ να το χρησιμοποιήσω. Είναι πολύ φαρδύ γι' αυτήν την πόλη, μια ζωή δεν του φτάνει. Κανείς δεν το χρειάζεται, σήμερα όμως με κάνει να πετώ και να τραγουδώ". (σελ. 67)

Κάτι που μου άρεσε ιδιαίτερα στο βιβλίο είναι τα χαρακτικά της Inari Krohn. Μου φαίνεται πως καλλιτεχνικά οι δύο αδελφές αλληλοσυμπληρώνονται. Όσα η μία δεν καταφέρνει να εκφράσει με τις λέξεις έρχεται η άλλη να τα παραστήσει μέσα από τις εικόνες της:

Ταίναρον, Leena Krohn Ziyy_110

Ταίναρον, Leena Krohn Yiyy_210
Νικολέτα Μποντιόλη
Νικολέτα Μποντιόλη

Posts : 159
Join date : 2016-08-29
Location : Παντού!

Back to top Go down

Back to top


 
Permissions in this forum:
You cannot reply to topics in this forum