Something Wicked This Way Comes του Ray Bradbury

The music, Will thought, it's backwards, too!

Αυτό που περιγράφεται ως "carnival" στο βιβλίο είναι κάτι ανάμεσα σε λούνα παρκ, τσίρκο και περιοδεύοντα θίασο τεράτων. Είναι ένα πανηγύρι αξιοπερίεργων ανθρώπων και πραγμάτων.

Αναφέρει θεάματα όπως: o αιωρούμενος άνθρωπος, οι νάνοι, ο εικονογραφημένος άνθρωπος, ο σκελετός, η μάγισσα, ο κύριος Γκιλοτίνα, ο αιγυπτιακός λαβύρινθος με τους καθρέφτες, το καρουζέλ, ο κος Ελέκτρικο, ο άνθρωπος που καταπίνει λάβα, το τερατώδες Μονγκολφιέ (σσ μπαλόνι), η πιο ωραία γυναίκα του κόσμου κτλ.

Κάτι τέτοιο για μια μικρή επαρχιακή πόλη, στις παραμονές του Halloween προφανώς έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Τόσο για τους μεγάλους, καθώς ξυπνάει μέσα τους τη νοσταλγία περασμένων εποχών όσο και για τους μικρούς γιατί κεντρίζει την περιέργειά τους. Όμως κάτι δεν πάει καλά με αυτόν το συγκεκριμένο περιοδεύοντα θίασο... Δεν πρόκειται για κάποια βεβαιότητα στην αρχή. Είναι περισσότερο κάτι που γίνεται αντιληπτό διαισθητικά: By the pricking of my thumbs, Something wicked this way comes.
Καθώς το τραίνο που σέρνει το αλλόκοτο καραβάνι, φτάνει μέσα στη νύχτα δυο παιδιά παρακολουθούν τη μυστηριώδη άφιξή του:

"Το τραίνο του καραβανιού βρόντηξε επάνω στη γέφυρα και το μουσικό όργανο (Calliope) ούρλιαξε.
- Η μουσική παίζει μοναχή της! Ο Τζιμ σήκωσε το βλέμμα.
-Τζιμ, κόψε τα αστεία.
-Στη ζωή της μάνας μου, κοίτα!
Καθώς απομακρυνόταν αργά - αργά, οι σωλήνες του μουσικού οργάνου λαμπύριζαν από εκρήξεις αστεριών, αλλά κανένας δεν καθόταν στα πλήκτρα. Ο άνεμος, μόνο αυτός, έριχνε υδρατμούς στους σωλήνες κι έφτιαχνε τη μουσική".

Τα δυο αγόρια ο Will Halloway και ο Jim Nightshade είναι γείτονες, παιδικοί φίλοι και τόσο αντίθετοι μεταξύ τους που αλληλοσυμπληρώνονται στην εντέλεια. Στην παρέα τους έρχεται να προστεθεί και ο πατέρας του Will, ο σοφός φιλόσοφος που τη μέρα εργάζεται ως επιστάτης στη βιβλιοθήκη της πόλης και τις νύχτες επιστρέφει εκεί για να διαβάσει και να βρει απαντήσεις στις αιώνιες απορίες του. Οι τρεις τους θα προσπαθήσουν να λύσουν το αίνιγμα του μυστηριώδους καρναβαλιού που φτάνει μέσα στη νύχτα κουβαλώντας στις αποσκευές του, εφιάλτες από περασμένες εποχές.

Το μυθιστόρημα αυτό, γραμμένο στα 1962 πάσχει από ένα παρωχημένο bravado που ορισμένως μπορεί να φαίνεται ενοχλητικό, όπου όλα είναι μια υπόθεση μεταξύ ανδρών, και οι γυναίκες είναι τα αδύναμα και συνάμα αιθέρια πλάσματα που κινούνται στην περιφέρεια του έργου, με τις μικρές τους αδυναμίες και την υπεροχή που τους παραχωρείται με συγκατάβαση (και παραμένει πάντα στο επίπεδο της θεωρίας), καθώς πέρα από το σύντομο πέρασμα της ηλικιωμένης, γεροντοκόρης δασκάλας, δεν παίζουν κανένα ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας:

"Ω τι παράξενα, υπέροχα ρολόγια είναι οι γυναίκες. Μέσα τους φωλιάζει ο χρόνος. Φτιαγμένες από την γερή σάρκα που συνέχει την αιωνιότητα. Ζουν εντός της χάριτος, γνωρίζουν τη δύναμη, αποδέχονται χωρίς να χρειάζεται να πουν μια λέξη. Γιατί να μιλάς περί χρόνου, όταν είσαι ο ίδιος ο χρόνος και δίνεις σχήμα στις αιώνιες στιγμές καθώς διαβαίνουν, μέσα στη ζεστασιά και στη δράση. Πόσο συχνά, οι άνδρες ζηλεύουν αυτά τα ζεστά ρολόγια, αυτές τις συζύγους που ξέρουν πως θα ζήσουν για πάντα".

Οι γυναίκες λοιπόν από τη στιγμή που εκπληρώνουν τον προορισμό τους και γίνονται σύζυγοι και μητέρες βγαίνουν από την κεντρική σκηνή του έργου, ζουν μέσα στο δικό τους ασφαλές σύμπαν και δεν έχουν καμία συμμετοχή στη δράση. Και μόνο η δυστυχής κυρία Foley, επειδή δεν κατάφερε να γίνει σύζυγος και μητέρα κάνει ένα μικρό πέρασμα. Ένα παράδειγμα προς αποφυγή. Μια θλιβερή εξαίρεση.

Ωστόσο ακριβώς επειδή το έργο γράφτηκε πριν 56 χρόνια και εκτυλίσσεται σε μια εποχή ακόμα παλαιότερη, από τις έμμεσες αναφορές, δεν υπήρχαν ακόμα τηλεοράσεις στα σπίτια, παρά μόνο ραδιόφωνα κτλ. και βασίζεται στις αναμνήσεις του συγγραφέα από τη νεανική του ηλικία (δεκαετία 1930 -40) είναι λογικό να απεικονίζει νοοτροπίες μιας περασμένης εποχής.

Η ουσία του έργου άλλωστε και η αξία του, βρίσκεται αλλού. Διερευνά το ζήτημα του χρόνου, όπως αυτός αφήνει το αποτύπωμά του επάνω στους ανθρώπους μέσα από τα ηλικιακά στάδια της εξέλιξης της ζωής τους. Ο φόβος του θανάτου ως αναπόφευκτο τέλος. Το ανικανοποίητο μιας ζωής που παγιδεύεται στο δίπολο "πολύ νωρίς" - ¨πολύ αργά¨. Και πάνω από όλα εμφορείται από ένα πνεύμα αισιοδοξίας και ελπίδας. Τη σοφία του παρελθόντος και την προοπτική του μέλλοντος. Την ουσία του παρόντος που κρύβεται στις μικρές στιγμές της καθημερινότητας, εκεί όπου η αγάπη βρίσκει τον τρόπο να εκφραστεί μέσα από τις πράξεις και τα λόγια των ανθρώπων.

Και αυτή ακριβώς η αισιοδοξία, το γέλιο, η διακωμώδηση των φόβων μας είναι μια άμυνα, μια ασπίδα, ένας τρόπος να καταφέρει ο άνθρωπος να ξεπεράσει τα εμπόδια και τις δυσκολίες, τις παγίδες και τις κακοτοπιές και να μπορέσει να συμφιλιωθεί με τη ζωή του, τον εαυτό του και τους άλλους.

Είναι ένα έργο γεμάτο ομορφιά και ποίηση. Δίνει μερικά πολύ χρήσιμα μαθήματα ζωής. Απόλυτα σύμφωνο με το κλίμα της εποχής στην οποία γράφτηκε, θα πρότεινα σε όσους θέλουν, να το διαβάσουν στο αγγλικό πρωτότυπο, γιατί χρησιμοποιεί εκφράσεις της αμερικανικής καθομιλουμένης, σε σημείο που να καθίσταται δύσκολη οποιαδήποτε μετάφρασή του στα ελληνικά, καθώς είναι δύσκολο να βρεθούν οι αντίστοιχες λέξεις και εκφράσεις που να αποδίδουν το αυθεντικό πνεύμα του κειμένου.