Zola: A Life, Frederick Brown

Frederick Brown
Zola: A Life
σελ. 888
Johns Hopkins University Press 1996
ISBN 0801854636 (ISBN13: 9780801854637)



Αυτό το βιβλίο μου το έκαναν δώρο δυο αγαπημένοι μου φίλοι τον Ιούνιο του 2014. Και μάλιστα μου το χάρισαν αφού πρώτα το έφτιαξαν σε βιβλιοδέτη, μια κόπια μοναδική, κατάδική μου, διότι γνωρίζουν καλά την πετριά που έχω με τον συγκεκριμένο συγγραφέα. Το τελείωσα τις προάλλες καθώς το διάβαζα παράλληλα, από ένα σημείο κι έπειτα, με όσα μυθιστορήματα του Ζολά μου είχαν απομείνει. Κάποιοι αναγνώστες δεν θέλουν να γνωρίζουν πολλές λεπτομέρειες για τους αγαπημένους του συγγραφείς. Πιστεύουν ίσως πως θα χάσουν κάτι εστιάζοντας σε περιττές λεπτομέρειες, αντί να κρίνουν τον δημιουργό μέσα από το έργο του. Αυτό ως ένα σημείο είναι σωστό, ειδικά αν πρόκειται για έναν σύχρονο συγγραφέα, όπου χρειάζεται να τηρηθεί μια διακριτική στάση απέναντι στη ζωή του και την προσωπικότητά του.

Αλλά κακά τα ψέματα, για έναν καλλιτέχνη η εξέλιξη του έργου του ακολουθεί την πορεία της ζωής του και η βιογραφία του Ζολά με διαφώτισε για πολλές πτυχές του έργου του. Κι ο Brown κάνει εξαιρετική δουλειά, αν και κατανοώ πως μόνο για κάποιον που κάνει κάποια εργασία επάνω στον συγκεκριμένο συγγραφέα, αυτό το έργο θα ήταν πραγματικά αναγκαίο. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έχω βρει ακόμα σε καμία βιβλιοθήκη κάποια κριτική έκδοση των απάντων του Ζολά, οι οποίες είναι πανάκριβες και αδυνατώ να τις αποκτήσω μονοκοπανιά. Ευτυχώς ωστόσο ένα μεγάλο κομμάτι του έργου του κυκλοφορεί ελεύθερα στο διαδίκτυο, γιατί είναι public domain.

Εκεί που συναντώ την μεγαλύτερη δυσκολία είναι στην αλληλογραφία του, στα θεατρικά του και σε όσα έργα έχει κάνει για το μουσικό θέατρο κυρίως σε συνεργασία με τον συνθέτη Alfred Bruneau. Ειδικά αυτό το μουσικό κομμάτι του έργου του, με γοητεύει ιδιαίτερα και ελπίζω στο μέλλον να συγκεντρώσω περισσότερο υλικό. Ο Brown καταφέρνει να δέσει με πολύ ωραίον τρόπο την προσωπική ιστορία του συγγραφέα με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του, παρουσιάζει ολοκληρωμένα το κάθε έργο του, παραδίδοντας χρησιμότατες βιβλιογραφικές πληροφορίες και παράλληλα δίνει στοιχεία και για άλλους καλλιτέχνες που έζησαν την ίδια εποχή.

Ο αγώνας και η εξυπνάδα ενός νεαρού που, γεννημένος από Ιταλό πατέρα, δεν απέκτησε την γαλλική υπηκοότητα παρά μόνο κάποια χρόνια μετά την ενηλικίωσή του, όπου δεν σπούδασε ποτέ στο πανεπιστήμιο και δεν κατόρθωσε να γίνει ακαδημαϊκός (αν και το προσπάθησε πολύ, πάντα έχανε για μια δυο ψήφους) που αξιοποίησε στο έπακρο τη δημοσιογραφική του εμπειρία για να εμπλουτίσει αλλά και να προωθήσει το έργο του, που ξεκίνησε ορφανός και πάμφωχος παρακαλώντας για μια θέση ως υπαλληλίσκος σε έναν εκδοτικό οίκο και που αγαπούσε να κάνει βόλτες με το ποδήλατο στην εξοχή και να τραβάει φωτογραφίες, είναι ένα κομμάτι της ιστορίας του Εμίλ Ζολά. Μια ζωή που θα μπορούσε κατά κάποιο τρόπο να αποτελεί κομμάτι ενός ευρύτερου νατουραλιστικού μυθιστορήματος.

Θυμάμαι πώς ανακάλυψα τον συγγραφέα αυτόν. Μου είχε δώσει η αδερφή μου μια κόπια της “Ταβέρνας” την οποία είχε ανακαλύψει στο πατάρι του σπιτιού που νοικιάζαμε κάποια εποχή ως φοιτήτριες. Προσπαθούσε να τραβήξει κάτι σανίδες για ένα κρεβάτι από εκεί πάνω, και μέσα στη σαβούρα της ήρθε στο κεφάλι κι εκείνο το βιβλίο, που έμελλε να είναι το πρώτο της συλλογής μου, αν και δεν το έχω πια, γιατί το δώρισα στη βιβλιοθήκη της περιοχής μου.